Pupa Yelken / Kısmetin Dünya Seyahati / Sadun BORO


Pupa Yelken;  Sadun Boro'nun Kısmet adlı teknesiyle yapığı dünya seyahatini anlattığı kitabıdır. İlk olarak Hürriyet gazetesinde tefrika edilmiştir. 


İlk baskısı 1969 yılında yapılmıştır.

Sadun Boro'nun "Kısmet" teknesiyle yaptığı tam dünya turu önce o yıllarda Hürriyet gazetesinde günü gününe tefrika edildi. Bu gazete yazıları daha sonra 1969 yılında Günaydın gazetesinin basım tesislerinde kitap haline getirilerek yayımlandı.

Kitap 2000 yılından sonra tekrar basılmıştır.
Son baskısı, 2013 yılında Denizler Kitabevi tarafından yapıldı ve 35 dk.lık bir CD eklendi.
Boro'ların, o yıllarda kendi seslerini bir teybe alarak oluşturduğu kayıtların bulunduğu CD, Galapagos Adaları'nda foklarla yapılan keyifli bir röportajla başlıyor. Pasifik geçişinde yaşadıkları, Markiz Takımadaları'ndan Nukuhiva'da demirlediklerinde gördükleri ve ardından Pasifik'in incisi Tahiti Adası'ndaki maceraları ile devam ediyor.  Bu nostaljik kayıt şarkılarla son buluyor. 
Sadun Boro hayatta en büyük hayali olan dünya seyahatini; 1963'te Salacak'ta, Athar Beşpınar'ın atölyesinde kızağa konan 10.5 m. boyundaki "Kısmet" adını verdiği teknesiyle gerçekleştirdi. 
Bu aslında onun ilk açık deniz yolculuğu değildi.  
Sadun Boro, önce 1952'de bir İngiliz maceraperestle birlikte Ling adlı 11 metrelik yelkenli ile Amerika'ya kadar uzanan ve 6 ay süren bir seyahat yaptı. 1965'te ise eşi Oda ve Kanarya Adaları'nda aralarına katılan Miço adını verdikleri kedileriyle birlikte, 10,5 metrelik Kısmet yelkenlisi ile 2 yıl 10 ay süren dünya seyahatine çıktılar. 22 Ağustos 1965–15 Haziran 1968 tarihleri arasında gerçekleşen seyahatin güzergâhı; İstanbul-Cebelitarık-Kanarya Adaları-Barbados-Karayip Adaları-Panama Kanalı-Galapagos Adaları-Markiz Adaları-Tuamotu Adaları-Tahiti ve Rüzgâraltı Adaları-Tonga Adaları-Fiji Adaları-Yeni Hebrid Adaları-Yeni Gine Adası-Torres Boğazı-Timor Adası-Endonezya-Singapur-Bengal Koyu-Seylan Adası-Arap Denizi-Kızıldeniz-İsrail ve İstanbul idi.

Sadun BORO pupa yelken'in 2000 yılındaki tekrar basımına ilişkin olarak diyor ki;"Otuz beş yıl gibi uzun bir aradan sonra "Pupa Yelken"in yeni baskısını hazırlarken, o günü yaşamamış okurlarımız için seyahatimizin basında ve toplumumuzdaki yankısından, amatör denizciliğimize etkisinden biraz bahsetmek istedim.
Ayrıca kitabın arkasındaki "Geçen Yıllar" bölümünde o günlerden bu yana hem bizim hayat hikayemizi, hem de değişen yaşam koşullarının uzun deniz yolculuklarını nasıl etkilediğini ve bu gelişmenin neler getirip neler götürdüğünü bulabilirsiniz.
Kitabın birinci baskısı o zamanın en modern Vebofset baskı tekniği ile Günaydın gazetesinin matbaasında gazete kağıdına basılmıştı. Yeni baskısı günümüz dijital ortamında gelişmiş teknikle yapıldı. İçeriğinde hiçbir değişiklik olmadı. Arka sayfalarındaki ilanların yerine yolculukla ilgili gazetelerde çıkan haber ve röportajları koyduk. Bazı önemli gazete küpürlerini o günleri yaşayamayan gençlere göstermek istedik.
O günden bu yana sayıları hiç de küçümsenmeyecek kadar çok insan Pupa Yelkenden esinlenerek küçük veya büyük bir tekne sahibi oldu, denize adımını attı, ondan istifade etmeye çalıştı. Hatta bunlardan bazıları gönderinde veya gurcatasında ay-yıldızlı bayrağı dalgalanan kendi yelkenlileriyle dünya seyahatlerini muvaffakiyetle tamamladı. Bugün daha birçokları dünyanın dört bir yanında dolaşıyor, yenileri çıkmaya hazırlanıyor.
Kısmet ve Pupa Yelkenin amatör denizciliğimizin yeşerip, gelişmesine bir nebze katkısı olduysa ne mutlu bizlere. Yavaş da olsa amacımıza ulaşmanın bahtiyarlığını yaşıyoruz.."



Muğla'nın Bodrum ilçesinde Okluk koyunda teknesinde yaşayan 85 yaşındaki Boro, 1964 yılında İstanbul'da yaptırdığı 10,30 metre boyunda 3,20 metre genişliğindeki Kısmet'i 2010 yılında Rahmi Koç Müzesi'ne bağışladı.

Yaşamının en güzel günlerini, yaklaşık 45 sene kullandığı ''Kısmet'' teknesinde geçirdiğini belirten Boro;
''Bu tekne ile 1965 yılında 3 yıl süren dünya turuna çıktım. En güzel, en manalı günler, aylar, yıllar 'Kısmet'in içinde geçti. Onunla tayfunları, en şiddetli fırtınaları yaşadık. Pasifik'te mehtabı seyrettik. Hepsi 'Kısmet'in sayesindeydi. Sevdiğim bir tanemden ayrılıyorum. Zaten satılmayacak, bir müzeye bağışlanacak demiştim. Artık yaş ilerliyor. 'Kısmet' bir uzun yol teknesi olarak yapılmıştı. Seyahatte çok rahattık.'' Yaşamının geri kalanında yeni yaptırdığı tekneyi kullanacağını, Kısmet' den ayrıldığı için büyük üzüntü yaşadığını vurgulayan Boro, şöyle devam etti: çok acı bir duygu. 'En doğru karar bu olsa gerek' dedim kendi kendime. Yeni yaptırdığım tekne rahat tabii. Duşu, tuvaleti, kaloriferi, buzdolabı daha ev gibi. Bu saatten sonra nasılsa uzun yola gidecek değiliz. Daha rahat şartlarla 20-30 sene de onu kullanırsak geçer, gider. 
Kendisi 45 sene binlerce insana denizi sevdirdi, denize çıkmasına vesile oldu. İnşallah bundan sonra da genç yavrularımıza deniz sevgisini, açık denizlere yelken açma merakını orada aşılayabilirse görevine devam etmiş sayılır.''   


Kısmet, bugün İstanbul-Hasköy'deki Rahmi Koç Müzesi'nde sergileniyor.

Yazar

Çiğdem Tepecik

Yazara ilişkin bilgilere, "Biz Kimiz" kısmından ulaşabilirsiniz..

3 yorum :

  1. Sayın Sadun Boro nun bu seyahat kitabını defalarca okuduğumda 14-15 yaşlarımdaydım. Oda hanım, kedi Miço, Kısmet, seyahat esnasında ki fırtınalar, arızalar, kendi kendine balık tutan olta ve bu balıkların tadının çıkarılması. Hala hiç aklımdan çıkmayan Anadolu'nun elektrik, tv, olmayan suyun çeşmeden taşındığı toz-toprak kaplı köyümde hayal bile edemeyeceğimiz bir yaşam ! 35 yıl geçmiş o günlerden bugünlere. Hüzün doldu içime ve ben burayı Sadun Boro nun limon suyuyla yaptığı bir balık pişirme yöntemini ararken buldum. Kitabı tekrar alacağız veya bir yerlerde ise bulacağız, Çünkü o gazete kağıdına basılmış Pupa Yelken bizde vardı. Selamlar.

    YanıtlaSil
  2. Teşekkürler..
    Sevgili Sadun Boro'yu geçen yıl kaybettik ancak anlaşılıyor ki o hep bizimle kalacak.. Ne güzel böyle etkiler bırakmış olmak..

    YanıtlaSil
  3. Merhaba bu kitabı bulamıyorum. Yardımcı olur musunuz ilk defa okuyacağım

    YanıtlaSil